Ik ben Parelli-student, ondertussen al meer dan een decennium. Ik “doe” geen Parelli, voor mij is Parelli zo verweven in alles wat ik doe dat het bijna vanzelf gaat. Als het dat niet gaat, val ik terug op de acht principes van Parelli. Ik leg de acht principes uit in een serie van acht blogs (lees hier de voorgaande delen). In deze blog leg ik het allerlaatste principe uit, principe acht: “Principles, purpose and time are the tools for teaching “.

Principe 8: Principles, purpose and time are the tools for teaching

Principes, een doel en tijd zijn de handvatten om te leren. Waarbij de basis van de methode Parelli; namelijk deze acht principes, het hebben van een doel en het investeren van tijd maken dat je horsemanship leert. Pat Parelli zegt dat principes het paard zijn, daarom staat dat voorop. Het doel is de kaart en tijd is de chauffeur.

Principes

Je legt het paard uit wat de principes zijn, op welke voorwaarden we gesprekken voeren. Respectvol naar elkaar zijn, met begrip voor elkaars verschillen. Dat is het maken van een nieuwe eenheid die “horsemanship” heet. De relatie aan gaan met je paard, in plaats van de baas zijn. Een relatie heeft goede en mindere momenten, maar geeft altijd het gevoel dat samen beter is dan alleen. Het is niet gekunsteld, er is communicatie zonder veronderstellingen. Ieder neemt z’n taken serieus en laat zich aanspreken door de ander als dat niet zo is. Communicatie verloopt via lichaamstaal, van jezelf en via hulpmiddelen. Daarin zijn lessen te leren van je paard!

Mocht je toch onverhoopt ergens vast lopen, denk dan terug aan de acht principes uit deze reeks artikelen. Ze haken in elkaar en als je er één teveel negeert valt je spel als een kaartenhuis in elkaar. Terug naar basis, terug naar je basale afspraken en daar zowel je eigen neus als die van je paard dezelfde kant op zetten.

Het is heel moeilijk om jezelf in je nekvel te grijpen en in te zien dat je op een doodlopende weg zit. Ten minste, dat vind ik. Soms denk ik dat ik een snelweg heb gevonden naar een doel, ondanks dat ik in m’n hart wel weet dat die niet bestaan. Er zijn alleen langzame, kronkelende landweggetjes en wat eens een doel was glijdt soms voorbij, omdat er al een nieuw doel in zicht is gekomen.

Doel

Doelen geven zowel mens als paard focus en maken het interessant voor beide. Maar er ligt een gevaar op de loer… te doelgericht zijn. Als we als mens te fanatiek een doel nastreven worden we star en rechtlijnig. Roofdieren, recht op het doel af, dwingend. Paarden zijn prooidieren; ze bewegen met omtrekkende beweging, erop af en weer even terug. Er past geen “hophop, even door” bij zo’n dier. Doel staat niet voor niets als laatste genoemd. Het hebben van een doel is belangrijk, maar welk doel streef je na en waarom vooral?

Mooie lange-termijn-doelen zijn: verbeteren van de communicatie, verbeteren van de connectie en meer ontspanning. Maar ook een serie sessies heeft een doel, bijvoorbeeld verbeteren van de communicatie in overgangen, de hulpen lichter maken. Daar rolt een betere communicatie, connectie en ontspanning weer uit voort. Stel dat je in een sessie een lichtere overgang draf – galop – draf wil. Als dat lukt kan je de overgang stap-galop-stap proberen. Houd je daar de communicatie en ontspanning? Als het op de grond kan, kan het dan ook zonder leadrope? Of juist vanuit het zadel? Kleine doelen per sessie leiden samen naar de grotere doelen. De grote doelen zijn de dromen, de kleine doelen stel je SMART (specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch en tijdgebonden).

Doelloos opdrachtjes uitvoeren is voor paarden minder interessant en het bevordert de positieve communicatie meestal niet. Door gebruik te maken van obstakels, zoals balkjes en pionnen, geef je je vragen voor het paard een doel. Achteruit om niks is veel moeilijker dan achteruit naar een pion. Zijwaarts over een balk is meestal veel makkelijker dan gewoon zijwaarts door de open ruimte. Paarden zijn net als peuters; “Waarom?” is al heel snel gesteld. En “Omdat ik het zeg” is nou eenmaal niet het meest vaardige antwoord wat je kunt geven.

Tijd

Hoe lang duurt het voor ik liberty kan met m’n paard? Hoe lang voordat we met neckrope kunnen rijden? Het zijn bijna de standaard vragen van mensen die aan het begin van hun NH-reis staan en niet kunnen wachten op de “fancy stuff”.

Er is maar één antwoord mogelijk; zo lang als nodig is tot het goed genoeg voelt om te proberen. Als je de principes kan toepassen, doelen kan nastreven en je stopt er tijd in en je oefent op kwaliteit van het antwoord op je vraag, dan gaat het sneller dan je van tevoren dacht. Als het (te) lang duurt, dan zit er ergens een principe in de weg. Soms kan je die zelf ontdekken, maar soms is het fijn om dan een instructeur te laten komen die jullie relatie met een objectieve blik kan bekijken.

Acht principes

Deze acht principes zijn het fundament, de grondbeginselen en toch verlies je ze snel uit het oog. Als je op één van de principes klikt kun je de blog lezen die ik er over geschreven heb.

Acht principes
1. Horsemanship is natuurlijk
2. Doe geen veronderstellingen en leer ze niet aan
3. Communicatie is twee of meer individuen die dezelfde ideeën delen
4. Paarden en mensen hebben hun eigen verantwoordelijkheden, bestaande uit:

Mensen
a. Wees geen roofdier
b. Heb een onafhankelijke zit
c. Denk als het paard
d. Gebruik de kracht van focus

Paarden
e. Wees geen prooidier
f. Blijf in dezelfde gang
g. Blijf in dezelfde richting gaan
h. Let op waar je je hoeven zet

5. Een rechtvaardige houding is effectief
6. Lichaamstaal is universeel
7. Paarden leren aan mensen en mensen leren aan paarden
8. Principes, doel en tijd zijn de ingrediënten van leren

Ik ben blij dat ik ze mocht beschrijven vanuit waar ik nu ben. Ik hoop dat (een deel van) deze serie heeft bijgedragen aan je reis met je paard.