Singeldwang: wat is het en hoe kom je er vanaf?
De oorzaak van singeldwang
Als eerste is het belangrijk om na te gaan waarom je paard reageert op de singel. Paarden doen nooit iets ‘zomaar’, dus wellicht wil hij je iets duidelijk maken. Laat je zadel controleren door een professional, om er zeker van te zijn dat deze goed ligt. Als een zadel drukpunten heeft, in plaats van een mooi groot draagoppervlak, kunnen deze in de spieren prikken en pijn doen.
Een lederen en kunststof singel
Kijk vervolgens naar de singel zelf. Zit deze wel prettig voor jouw paard? Er zijn veel verschillende soorten singels, niet alleen qua stof (touw, neopreen, leer of kunststof), maar ook qua vorm en de manier waarop ze druk verdelen. Het kan bijvoorbeeld zijn dat je paard meer baat heeft bij een brede anatomisch gevormde singel, in plaats van een smalle neopreen singel, waarbij de druk over een kleiner oppervlak verdeeld wordt. Test er eens een paar uit. Als je duidelijk verschil ziet wat betreft de singeldwang, kan het zijn dat daar je oplossing al ligt.
Behalve niet goed passende zadels en singels zijn er nog meer mogelijke oorzaken van singeldwang, die vaak over het hoofd wordt gezien. De manier waarop je aansingelt kan een oorzaak zijn. Veel paarden vinden het niet zo fijn als je te snel, hard of strak aansingelt. Als het paard is aangesingeld moet je (met een beetje moeite) je hand er tussen kunnen steken. Strakker dan dat kan het ademen bemoeilijken of pijn doen.
Laat ook onderzoeken of je paard mogelijk maagzweren heeft. Een paard met maagzweren zal zeker geen (strakke) singel precies over die plek heen willen dragen. Maagzweren kunnen ontstaan door te weinig ruwvoer, te lange tijd tussen de (ruw)voerbeurten, stress of bepaalde (langdurige) medicatie. Overleg in geval van twijfel altijd met je dierenarts.
Hoe leer je singeldwang af?
Singeldwang kun je enkel afleren als het inderdaad ligt aan je manier van aansingelen en andere oorzaken zijn uitgesloten. ‘Afleren’ vind ik eigenlijk een woord met een naar smaakje, het klinkt alsof er straf bij komt kijken. ‘Ontleren’ klinkt misschien beter. Het ontleren doe je met behulp van de friendly game of desensibilisatie. Begin met het oefenen met je hand of een borstel op de singelplek. Aai rustig en ritmisch vanaf het borstbeen naar je toe, daarmee boots je de richting en het gevoel van de singel na. Hier ga je mee door tot je geen nijdige reactie meer krijgt of je paard ontspant. Herhaal dit net zo vaak tot je paard ook op de eerste aanraking geen reactie meer geeft. Doe de singel op één van de eerste gaatjes, of in ieder geval zo los, dat je de singel met groot gemak losjes vast zou kunnen maken aan de andere kant. Haal de singel naar je toe, leg hem langs de buik en laat weer los. Als je paard hierop reactie geeft herhaal je dit weer net zo vaak tot je paard ontspant en niet meer nijdig reageert.
Dan pas maak je de singel heel losjes vast. Het aansingelen zelf kun je het beste doen met tussenpozen. Dus niet in één keer naast de stal en dan erop klimmen om te gaan rijden, dat is niet prettig. Als je vaak grondwerk doet voordat je gaat rijden, is het het beste om tussen het grondwerk door steeds één gaatje aan te singelen. Doe dit elke keer langzaam en met beleid, en check of je paard niet al op je hand reageert. Als je wel direct wil opstappen kun je even je cap opzetten – en dan nog een gaatje aansingelen. Even je handschoentjes of laarzen aandoen – en dan weer een gaatje. Even een rondje lopen met je paard – en dan weer een gaatje. Op deze manier hoeft je paard niet in één keer een strakke riem om, iets waar ik ook kribbig van zou worden!
Herhalen, herhalen, herhalen…
Belangrijk is om dit niet maar één keer zo te doen, maar elke keer dat je paard reactie op de singel geeft. Zo leer je hem systematisch dat de singel niets ergs (meer) is en dat geen reactie de juiste reactie is. Singeldwang kun je op deze manier soms heel snel afleren!
Heb je iets gehad aan dit artikel? Of heb je tips om singeldwang op te lossen? Laat het weten in een reactie!
Rianne Dekker
Eigenaar Horse in Mind, revalidatietrainer
Ik ben opgeleid als revalidatietrainer voor paarden, maar mijn interesse is nog veel breder dan dat. Ik kijk met een holistische blik en inspireer graag andere paardenliefhebbers over het houden en trainen van paarden.
Download nu het gratis e-book
In het e-book ’10 Praktische tips voor een gezond & gelukkig paard’ vind je belangrijke, waardevolle inzichten en kennis over paarden houden en trainen. Speciaal voor eigenaren die hun paard een optimaal leven willen geven.
Klik op de knop om hem gratis te ontvangen.
Hoi Rianne, goed stukje informatie!
Wat ik nog zou willen toevoegen:
Het “ontleren” gaat gemakkelijker als je het paard en jezelf iets nieuws leert.
De meeste mensen staan of starten aan de linkerkant van het paard om aan te singelen.Leg nu je zadel eens van de rechterkant op je paard. En sta je nu om aan te singelen aan de rechterkant. Omdat dit plaatje nog niet in het geheugen van je paard gegrift staat, reageren sommige paarden al minder nijdig.
Daarnaast zou je eens kunnen opletten (of laten filmen) op je eigen lichaamshouding als je wilt gaan aan singelen. Dat heeft namelijk veel meer invloed dan je denkt!
Door actie/ reactie op een filmpje terug te zien wordt je jezelf bewust van je houding.
Wat zie ik meestal gebeuren? Veel ruiters zetten tijdens het aan singelen hun eigen gewicht op het been wat dichter bij het hoofd van je paard staat, dit doe je omdat je dan voor je gevoel meer kracht kunt zetten of denkt dat je zo kunt voorkomen dat het paard je bijt.
Door deze houding druk je juist tijdens het aansingelen zonder dat je dat door hebt je eigen heupen, schouder en arm in de richting van het hoofd van je paard. Wat het paard zeker niet fijn vindt! Gevoelige paarden reageren door het hoofd en hals omhoog en naar buiten van je weg te draaien, en de ribben zetten uit en buigen dan tegen je in.
Hoe kan het anders: Verplaats je eigen gewicht op het been wat dichter bij de achterhand van je paard staat. (als je aan de rechterkant van je paard staat is dit je linkerbeen, en als je aan de linkerkant van je paard staat is het je rechterbeen) Door je gewicht te verplaatsen gaan automatisch je eigen heupen en schouders meer open. Dit geeft het paard meer ruimte om om je heen te buigen. De buiging in het lijf van je paard om je heen in plaats van tegen je in geeft ontspanning, en creëert endorfine in het paardenlijf. Veel paarden zijn met deze kleine aanpassing van ons, uit de methode van Chris Irwin, tijdens de lessen die ik geef, binnen korte tijd van hun singeldwang verlost!
Hoi Erica,
Dankjewel voor je (zeer nuttige) aanvulling! 🙂
Een vraag. Mijn merrie doet dit ook bij het zadel en bij dekens. Zelfs als ik onder haar buik borstel. Dit doet ze al zolang ik haar ken. Alles is nagekeken, niks geeft drukplekken, schuurplekken en ik singel altijd rustig met tussenpozen en tussendoor lopen aan. Als ik met het zadel of met een deken aan kom lopen begint ze al met sacherijnen. Ze bijt in de lucht, stampt met haar voeten. Negeren helpt niet, boos doen niet, maar af en toe moet ik wel boos doen omdat ze soms te ver gaat en richting mij bijt.
Wat is hier aan te doen? Ze is verder super lief en we rijden alleen maar buitenritjes met zadel. Als ik een keer in de bak ga rij ik zonder zadel.
Ik hoor graag jullie reactie.
Hoi Angelique,
Dat is een lastig probleem! Is ze ook al eens nagekeken door een goede osteopaat? Misschien heeft ze last van verstrakte spieren door blokkades, waardoor ze het niet fijn vindt om aangeraakt te worden. Is het enkel op de singel plek of haar hele buik? En is verder naar achter beter of juist erger? Indien het dan erger wordt zou ik misschien denken aan een hormonaal probleem, wat tot overgevoeligheid in die regio leidt.
Groetjes, Rianne
Ik heb een heel ander probleem; mijn paard heeft helemaal nergens last van, is relaxed en vriendelijk tijdens het poetsen zadelen en singelen. Singelen doe ik altijd in 4x. Wanneer ik opstap is er ook nog niets aan de hand. Zodra ik wegstap is hij 1 brok spanning en bol, dit is soms niet zo soms een paar passen en maximaal 3/4 de bak rond. Hij vertoond dit alleen in een binnenbak en af en toe op concours. Ik dacht dat hij spanning had maar heb mij laten vertellen dat dit gedrag singeldwang is. Is hier ook een oefening voor? Kan ik hem hier vanaf helpen?
Mijn paard is van zijn singeldwang af met bovenstaande oefeningen en een brede elastieken singel. (FRA) Die ademt mee, is wat stroef en hoeft dus niet zo strak aangesingeld. Na verschillende singels is deze veruit de beste voor hem !
Wat fijn, Jeannette, dat je paard nu van zijn singeldwang af is! En dan voor de tip over de singel, wie weet zijn er meer paarden mee geholpen.
Mijn paard Diva heeft last van zadeldwang. Ze doet helemaal niet lelijk of zo. Met borstelen staat ze heerlijk ontspannen, staat dan soms ook te suffen. Met zadelen is zadel erop leggen geen probleem. Pas als ik de singel vastmaak, heel losjes, strakker, maakt niet uit, dan valt ze, lijkt, in slaap, en zakt ze door haar benen. Filmpje aanwezig. Ze doet het, als ik, eigenareese er ben. Bij mijn bijrijder zou ze het niet doen?! Eenmaal met rijden is er niets meer aan de hand, met opstappen en verder singelen na lopen naar de bak ook niet. Ik geef hasr tegenwoordig wat hooi met borstelen en zadelen. Haal het weg, en doe dan hoofdstel om. Dan heeft ze wT te doen, en is er niks aan de hand. Een idee, hoe dit komt? Zadel is op maat, ligt goed. Bij masseur vertoont ze dot gedrag ook niet.
Hi Els,
Ben je er wel eens bij geweest als je bijrijder haar opzadelde? Ik zou daarbij heel goed kijken naar waar het zadel precies wordt neergelegd (misschien leg je het zadel net iets meer naar voren of achteren en komt daarbij op een gevoelige plek), en hoe zij aansingelt. Als daar geen verschil in zit waar je evt rekening mee kunt houden ben ik wel benieuwd naar het filmpje.
Groetjes, Rianne
Als mijn bijrijder zadelt, en ik sta erbij, doet ze het ook. Mijn bijrijder denkt dat het paard misschien door mij te zien blokkeert. Door een flinke valpartij ben ik wat angstig, en dat zou het paard voelen? Dit gaat mij een brug te ver. Ik vraag mij werkelijk af, of het echt zo is, dat ze het niet doet bij mijn bijrijder. Ik wil het filmpje wel opsturen, laat maar weten waarheen.
Hoi,
Paarden zijn zelfs héél goed in aanvoelen of een ruiter angstig is of niet. Haar reactie erop is echter wel bijzonder. Als je wil kun je het filmpje naar rianne@rianne-dekker.nl sturen.
Hoi,
Ik ben mijn jonge merrie van die rustig aan het opleren met longeren, bitje aan, peesbeschermers en ja de longeersingel komt nu aan de beurt omdat ze al zeer braaf aan de longe luistert en werkt
Echter is zij extreem gevollig voor de singel
Uiteraard oefeningen gedaan doormiddel van borstelen en met de hand wrijven zadeldekje op geen probleem singel op de rug geen probleem aan doen zeer losjes ook geen probleem maar van het moment dat ze de singel al voelt slaat ze volledig om tot rodeo paard bij het gevaarlijke toe (singel met elastiek)
Ik heb in verleden 10 talle sportpaarden opgeleerd met hoofdzaak van rust en vertrouwen
maar zij is de eerste met deze extreme angst
Heeft u voor mij nog tips om haar hier rustig doorheen te krijgen om haar van deze angst af te helpen
Hoi Duvera,
Dank voor je bericht! Ik zou zeker de maag eens laten nakijken in dit geval. Maagproblemen kunnen heel makkelijk leiden tot overgevoeligheid en pijn in de maagstreek. Als dit is opgelost of uitgesloten kan het daarna helpen om met sportmassage of fascia release therapie de omliggende spieren en bindweefsel soepeler te maken. Ook spanning hierop in het maaggebied kan bijdragen aan heftige reacties. Veel succes!
Groetjes, Rianne