Deze blog is geschreven op de avond van Equiday 2015. De drukste Equiday ooit, met een prachtig overvol programma, mooie dingen om te zien, te doen en te kopen. Een geslaagde dag voor natural horsemanship en vrijheidsdressuur; anders omgaan met paarden is populair.
Tuurlijk ziet het er super uit, zo’n demo van Wendy Bouwense of Eva Lazet. Mera van der Erve, die de NH challenge won met haar prachtige Feliz, die gewoon ‘at liberty’ door een hoepel ging. Parelli-instructeur Eef Veenstra die in haar demo aan geeft haar paard voorop te stellen, ondanks dat dat moeilijk is voor haar. Prachtig, nobel en mooi om thuis te proberen.
Maar hoe en wat – zo’n touw en zo’n onhandige stok. Wat vandaag nog heel logisch is, blijkt morgen een heel complexe aangelegenheid. Want hoe begin je nou toch eigenlijk?
Als aller-, aller-, allereerste komt de veiligheid van mens en paard!
Paarden zijn vluchtdieren van enkele honderden kilo’s en daardoor gewoon gevaarlijk om mee om te gaan. Jaarlijks belanden ongeveer zo’n 9000 mensen op de spoedeisende hulp vanwege ongelukken met paarden. Op het moment dat we toch met zo’n dier om willen gaan, is het dus aan de mens om zichzelf en de omgeving veilig te houden. Inzicht in het gedrag van het paard en daarop controle kunnen uitoefenen is een vereiste.
Paarden willen veiligheid, comfort, eten en spel. Level 1 van Parelli gaat over veiligheid. Dat je leadrope de grond niet raakt (dus ‘slack in het touw’) maakt niet uit. Gewoon dat je je paard veilig over het erf kan meenemen, daarbij vooral vóór het paard kan handelen. Het gaat over het omgaan met angst van het paard en het goed kunnen leiden en begeleiden, zonder daarbij een gevaar te zijn voor jezelf of anderen. Kan je alle vier de hoeven van je paard optillen? In de bak? Op elke plek van het erf?
Kudde van twee
Je paard is een vluchtdier dat zich veilig wil voelen en heeft van jou nodig dat je hem veilig houdt. Een leider beschermt de kudde tegen enge dingen. Mens en paard, de kudde van twee, moet jij beschermen tegen “gevaar” van buitenaf.
Kan ik m’n paard ook hier veiligheid beloven?
Vanuit veiligheid groeit het vertrouwen van het paard in jou, maar ook z’n vertrouwen in zichzelf en z’n omgeving. Aan de mens om vervolgens dat zelfvertrouwen en vertrouwen in de leider te “testen” in een andere context. Is het langs de weg allemaal hetzelfde als op het erf? Of in het bos? Of rond de trailer? In zone drie, vier of vijf?
Op het moment dat we als mens de veiligheid van het paard uit het oog verliezen, bijvoorbeeld omdat je bezig bent met de taak en niet met het paard, gaat dat ten koste van de relatie en de communicatie. En natural horsemanship gaat nou juist over communiceren en een relatie opbouwen met je paard.
Parelli level 1 gaat over veiligheid en dat is niet voor niets. Wees de man of vrouw die altijd de veiligheid van het paard en mens voorop heeft. Het is te menselijk om overmoedig en taakgericht te zijn – wees een paardenmens.
En nu ik terug kijk op een dagje EquiDay, waarin ik best wat onveilige momenten heb gezien, denk ik terug aan m’n eigen blonde monsters. Die gisteren op het erf stonden bij de smid, terwijl op vijf meter afstand de kunstmestsilo werd vol geblazen. Niks aan de hand, vonden m’n blondjes. Zou ik ze veilig kunnen houden tijdens de NH-challenge op EquiDay? Zeg nooit nooit, maar dit jaar zal ik dat nog niet weten. Is wel een beetje te ver van de rand van m’n comfortzone denk ik.