Er bestaan al vele blogs en artikelen over paardengedrag. Je zou kunnen zeggen dat het dus een best uitgekauwd onderwerp is, maar toch leert de ervaring dat een groot deel van de paardeneigenaren het gedrag van zijn of haar paard niet goed interpreteert. Geregeld ontvang ik e-mails van paardeneigenaren die graag tips ontvangen naar aanleiding van bepaald gedrag dat hun paard laat zien. In de meeste gevallen klopt de beschrijving van wat ze denken dat er aan de hand is, vrijwel nooit met wat er feitelijk aan de hand is. Dat is niet erg, want ik help ze graag verder, maar opvallend is het wel.

Loop je bijvoorbeeld langs een stal waar een paard in staat die zijn oren plat in de nek legt, dan zou je kunnen zeggen dat dit een boos paard is. Er zijn zelfs paarden die de tanden ontbloten en daardoor extra dreigend overkomen. Dit gedrag is meestal een uiting van onzekerheid of angst. Ze hebben in het verleden misschien iets meegemaakt waardoor ze zich onveilig voelen op het moment dat mensen langs zijn stal lopen.

Angst of toch iets anders?

Onlangs was ik bij iemand die aangaf dat haar paard angstig gedrag vertoonde in de buitenbak. Het paard sprong constant opzij wanneer het iets ‘engs’ zag. Op basis van de informatie die ik over de mail kreeg, zou ik gelijk kunnen concluderen dat het dus een bang paard was. Toen ik het paard zag, bleek dit één van de meest zelfverzekerde paarden te zijn waar ik ooit mee heb gewerkt. Ik had een obstakelparcours klaar staan en het waaide behoorlijk hard, waardoor alles wapperde. Het paard liep extreem rustig langs de wapperende vlaggen, snuffelde aan parasols waar de wind vat op kreeg en liep vervolgens naar de zijkant van de bak om rustig grassprietjes te gaan eten. Dit paard miste duidelijkheid van de ruiter en verveelde zich stierlijk, waardoor het ‘angstig’ gedrag ging vertonen om duidelijkheid op te eisen van de ruiter.

Leiding en uitdaging

Er zijn ook paarden die erg speels zijn in hun gedrag. Ze leren snel, pakken snel nieuwe informatie op en hebben het nodig om steeds uitgedaagd te worden om bij de les te blijven. Een tijd terug gaf ik een schriktraining. Een groot bont paard kwam de rijbak binnen met zijn eigenaar, precies in deze volgorde. De eigenaar kon een paar meter met hem lopen zonder dat het paard zich losrukte. Wanneer het zich losrukte, knalde het in volle galop door de bak heen. Het liet zich vervolgens niet heel simpel meer pakken. Je zou dit kunnen bestempelen als een paard dat niet aan het werk wilde. Toch bleek er iets heel anders aan de hand te zijn, want dit paard gaf aan dat hij graag geleid wilde worden en uitdaging nodig had. Het gebruikte alle mogelijke manieren dit duidelijk te maken aan zijn eigenaar. Er was slechts verandering van handelen nodig aan de hand om het paard te veranderen in een gefocust en volgzaam paard. De eigenaar liep vervolgens probleemloos met het paard het uitgezette parcours door.

Mijn ervaring is dat het dus voor veel ruiters nog best lastig om het karakter van hun paard te ontcijferen. Als je weet wie jouw paard is, dan kun je het gedrag dat hij vertoont veel beter ontcijferen en is de oplossing echt binnen handbereik. Enig relativeren is natuurlijk wel op z’n plaats, want er is echt lang niet altijd iets anders aan de hand dan je misschien denkt. Hoe je er dan achter komt of je het bij het rechte eind hebt? Sla eens een training over en ga lekker in de wei zitten om je paard te observeren. Observeren helpt je om gedrag te leren begrijpen.