Wanneer je een nieuw paard in een kudde wil introduceren, is dat altijd even spannend. Paarden zijn niet altijd even vriendelijk als er plotseling een vreemdeling bij komt. Je hoort flink wat gesnuif van beide partijen, er wordt eens flink heen en weer gerend en misschien zelfs een paar rake klappen uitgedeeld. Vooral dat laatste is iets waar je niet echt op zit te wachten. Een blessure is wel het laatste wat je wil voor je paard. Helemaal voorkomen is waarschijnlijk niet mogelijk, maar je kunt het risico wel beperken door een aantal voorbereidingen te treffen. Die voorbereidingen zal ik in dit artikel met je delen.

Stappenplan om een nieuw paard in de kudde te introduceren

Een nieuw paard in de kudde levert meestal wat onrust en stress op, voor zowel de nieuwkomer als de bestaande kudde. Hieronder vind je een stappenplan dat er op gericht is om de introductie van het nieuwe paard zo soepel en stressvrij mogelijk te laten verlopen. Hiermee minimaliseer je ook de kans op verwondingen. Het zijn richtlijnen en je kunt ze aanpassen waar het nodig is.

1. Geef het nieuwe paard de mogelijkheid stress er uit te lopen

Een verhuizing of zelfs alleen een trailerrit geeft altijd in meer of mindere mate stress. Het ene paard heeft er meer moeite mee dan het ander, en de één zal het duidelijker uiten dan de ander. Bij korte termijn stress (even schrikken) hoort het hormoon adrenaline. Dit kan in zeer korte tijd aangemaakt en afgebroken worden, maar kan niet oneindig aangemaakt worden. Als de stress langer aanhoudt en je dus te maken hebt met lange termijn stress (trailerrit of verhuizing), dan wordt het hormoon cortisol aangemaakt. Adrenaline zorgt ervoor dat je paard ‘op scherp staat’ en cortisol zorgt ervoor dat hij kan blijven omgaan met een langer durende stressvolle situatie.

2. Zet het nieuwe paard en de huidige kudde in zicht en op reukafstand van elkaar

Zorg dat de nieuwkomer en de bestaande kudde naast elkaar staan met een dubbele draad ertussen. Bijvoorbeeld een rij prikpaaltjes met draad op een meter afstand van de bestaande afrastering. Op deze manier kunnen ze op een -voor alle partijen- veilige manier elkaar voor het eerst ontmoeten.  Ze leren elkaars geur kennen en kunnen elkaar niet verwonden als ze uithalen met het voorbeen. Let er hierbij wel op dat de draad makkelijk kan knappen of minstens op borsthoogte zit, zodat ze niet per ongeluk met een hoef in het lint vast kunnen komen te zitten met alle gevolgen van dien. Door een dubbele afrastering te gebruiken minimaliseer je ook de kans dat ze eerder dan gepland bij elkaar staan, doordat één van beide partijen door de draad heen is gegaan. 

3. Zet een stabiel paard uit de kudde bij de nieuwkomer

Vaak zie je dat inscharen in een kudde minder stressvol is als er twee nieuwelingen tegelijk binnen komen, vooral als zij elkaar al kenden. Ze hebben immers steun aan elkaar en zullen dus minder druk ervaren om zo snel mogelijk bij de kudde te horen. Van nature wil een paard zonder kudde zich namelijk zo snel mogelijk bij een groep voegen, omdat dat zijn overlevingskansen flink vergroot. Soms kan het helpen om een stabiel, rustig paard als eerste te laten kennismaken met de nieuweling. Wellicht zelfs één die laag in rang staat in de kudde. Zo is de kans na het inscharen groter dat het nieuwe paard zich wel bij het laag-in-rang-staande paard mag voegen als hij nog niet te dicht bij de kudde mag blijven staan. Zorg er wel voor dat het paard dat je erbij zet er een is die geen stress ervaart als hij even niet bij zijn eigen kudde kan.

4. Laat ze kennis maken in een open ruimte

Wanneer je dan uiteindelijk het nieuwe paard bij de kudde zet, zorg er dan voor dat je dit doet in een grote, open ruimte. Een weiland leent zich hier bijvoorbeeld goed voor. Het is namelijk belangrijk dat de paarden makkelijk van elkaar weg kunnen en niet in een hoekje gedreven kunnen worden. Wel zo veilig. Zo hebben ze steeds zelf de keus of ze elkaar benaderen of juist afstand nemen. Zowel het nieuwe paard als de paarden uit de kudde hoeven zich dan niet gedwongen te voelen om (dicht) in de buurt van de ander te staan, wat in een paddock vaak wel het geval is. Door ze deze keuzevrijheid te geven (en de tijd!) verminder je stress en risico op ongelukken.

5. Zorg voor extra voerplaatsen

Het is altijd belangrijk om voldoende voerplaatsen te bieden, zodat elk paard rustig kan eten. Met een nieuw paard erbij is dit nog belangrijker en is het verstandig om een paar extra voerplekken aan te bieden, totdat het nieuwe paard goed geaccepteerd is. Hou bovendien rekening met de looplijnen. Als het nieuwe paard niet bij het water kan omdat er bijvoorbeeld een voerplaats of smalle doorgang in de weg zit, kan het prettig zijn om elders een tijdelijke tweede drinkplaats te maken. Ook deze tip is er weer op gericht om stress te verminderen (voldoende kunnen eten is heel belangrijk) en blessures zoveel mogelijk te vermijden.

6. Neem de tijd voor bovenstaande stappen

Wat kun je beter niet doen bij het introduceren van een nieuw paard?

De DO’s heb je hierboven natuurlijk al gelezen, maar er zijn ook zeker een paar DONT’s bij het inscharen van een nieuw paard in de kudde. Zorg dat je deze fouten niet maakt.

1. Vanuit de trailer meteen in de kudde

Dit levert erg veel stress op en zorgt mogelijk voor een onveilige situatie als de hele kudde tegelijk wil kennismaken. Vermijd deze situatie als het even kan! Als je echt geen keus hebt, bijvoorbeeld omdat dat het beleid van de pensionstal is, probeer er dan in ieder geval voor te zorgen dat je tip 4 kan uitvoeren: kennismaken in een grote, open ruimte.

2. Een (onveilig) halster om laten

Het is misschien verleidelijk om het nieuwe paard een halster om te laten, zodat je hem makkelijk kan pakken als het nodig is. Echter brengt een halster weer andere risico’s met zich mee, zoals blijven hangen aan haakjes of zelfs verstrikte hoeven. Als je per se een halster om wil laten, zorg er dan voor dat dit een veiligheidshalster is dat makkelijk knapt bij druk.

3. Elke dag een uurtje of dagdeel in de kudde

Het lijkt voor ons misschien logisch: even laten wennen aan elkaar en dan weer ‘rustig’ op hun eigen plekje. Echter kan dit juist meer stress opleveren, omdat ze elke dag opnieuw beginnen met elkaar te testen. Als je het paard eenmaal in de kudde zet kun je hem daar het beste ook laten, zodat hij zo snel mogelijk volledig geaccepteerd is.

4. De bazige paarden straffen

Het heeft echt geen nut om een paard te straffen dat lelijk doet tegen het nieuwe paard. Hiermee verstoor je de natuurlijke dynamiek van de kudde. Je kunt er bovendien ook niet dag en nacht bij zijn om elke keer het nieuwe paard te verdedigen. Het is beter om het even op zijn beloop te laten. 

Wat als het nieuwe paard niet geaccepteerd wordt?

Meestal gaat het goed, maar het kan natuurlijk wel eens voorkomen dat een nieuw paard maar moeilijk of niet geaccepteerd wordt. Probeer in dat geval zo snel mogelijk de oorzaak te achterhalen. Het kan zin hebben om het proces van inscharen nog eens te herhalen, maar nog meer de tijd te nemen en nog langer met één ander maatje te laten wennen. Soms helpt het om de ruimte wat groter te maken, zodat alle paarden (zowel de nieuwe als huidige) makkelijk hun eigen persoonlijke ruimte kunnen innemen. Net als meer dan voldoende voerplaatsen met ruim voldoende ruwvoer. Tekort aan ruwvoer of te weinig ruimte kan zeker zorgen voor kribbige paarden. Ook als een paard chronische pijn heeft kán dat zorgen voor (uitzonderlijk) defensief gedrag. Een enkele keer kan het voorkomen dat twee paarden echt met elkaar blijven botsen. Als één van beiden daar stress of schade van ondervindt, kan dat betekenen dat je een andere oplossing moet zoeken waarbij ze niet langer samen in één kudde staan. 

Heb jij nog meer tips?

Heb je goede ervaringen met het inscharen van een paard door bovenstaande tips? Laat het weten! Ook als je nog meer tips hebt kun je dat laten weten in een reactie onder deze blog.

Auteur